Αλίκη Πάνου: Από τους Μπενιζέλους και τους Lindermayer έως σήμερα

Η Αλίκη Πάνου, απόφοιτος του 1972, επιχειρεί μία καταγραφή της πορείας της οικογένειάς της, που ξεκινά από τα την οικογένεια των Μπενιζέλων τα χρόνια της Επανάστασης του 1821, περνάει στα χρόνια του Όθωνα συγγενεύοντας με τον στρατιωτικό γιατρό του Όθωνα Anton Lindermayer, περνάει μέσα από τις οικογένεις Χρηστομάνου και Στρατηγοπούλουστις οικογένειες Ζάννου και Πάνου. Το κείμενο είναι μοναδικό και αποκαλύπτει όλη την διαδρομή που περνάει μέσα και από την Γερμανική Σχολή από τις πρώτες ημέρες της ίδρυσής της:

Προκόπης Μπενιζέλος (1782 – 1850) από την πολύ παλαιά αθηναική οικογένεια τωνΜπενιζέλων, την οικογένεια της Αγ. Φιλοθέης. Από το 1818 αναφέρεται μαζί με άλλους ωςδημογέροντας, το 1821 είναι μαζί με άλλους δύο οι τελευταίοι δημογέροντες της Αθήνας υπό τονζυγό των Τούρκων. Φυλακίστηκε και βασανίστηκε από τους Τούρκους, συμμετείχε σε αρκετέςμάχες για την ανακατάληψη της Αθήνας τον Απρίλιο του 1821.

Παντρεύτηκε κάποια Bastianneκαι απέκτησαν τέσσερεις κόρες και δύο γιούς μεταξύ των οποίων και:

1) Την Αρτέμιδα Μπενιζέλου, που παντρεύτηκε τον Γεώργιο Γεννάδιο: επτά παιδιά, εκ τωνοποίων ο Ιωάννης Γεννάδιος, επανειλημμένως πρέσβυς και απεσταλμένος στο Λονδίνο,ίδρυσε την Γεννάδειο βιβλιοθήκη.

́Αλλα παιδιά της Α. Μπενιζέλου και του Γ. Γενναδίου : οΑναστάσιος ήταν Καθηγητής Ιστορίας στο παν/μιο Αθηνών, ανύπαντρος, και ο Παναγιώτης,βοτανολόγος, συγγραφέας βοτανικών έργων, επικεφαλής του Βοτανικού Κήπου στην Κύπρο καιαργότερα οργανωτής και επικεφαλής του Βοτανικού Κήπου των Αθηνών.

Άλλα παιδιά της Α.Μπενιζέλου και του Γ. Γενναδίου ήταν οι 2 μεγαλύτερες κόρες, η Ελπίδα και η Κλεονίκη,ζωγράφος και γλύπτρια αντίστοιχα. Ζούσαν από νεαρή ηλικία στην Ρώμη ανύπαντρες καιπέθαναν σε μεγάλη ηλικία. Τις επισκεπτόταν συχνά ο Κωνσταντίνος Χρηστομάνος.

2) Την Αθηνά Μπενιζέλου, γεννημένη στην Κωνσταντινούπολη όταν η μητέρα της διέμεινε έναδιάστημα εκεί για να ζητήσει χάρη από τον Σουλτάνο για τον άνδρα της. H Aθηνά παντρεύτηκεκάποιον Σούτσο

3) Την Aγγέλικα Μπενιζέλου που παντρεύτηκε τον Anton Lindermayer (1808-1868),στρατιωτικό γιατρό που ήρθε με τον Όθωνα από την Βαυαρία.

Μου έχουν πει πως διακρίνεταιστο έργο του Peter von Hess “Ή άφιξη του Οθωνα στην Ελλάδα”:

panou aliki hess afixi othona

Έχτισαν το σπίτι τους γωνία Ιπποκράτους καιΠανεπιστημίου -που κατεδαφίστηκε το 1960- “μακριά έξωαπό την πόλη”. Η οικία Lindermayer χρησιμοποιήθηκε αργότερα ως λέσχη φοιτητών. Ο Όθωνέδωσε στον Anton Lindermayer τον τίτλο von για την προσφορά του στα χρόνια της χολέρας(1850). Αργότερα ήταν ο γιατρός του βασιλικού ζεύγους. Είναι εκείνος που βασικά έστειλεπαλαιολιθικά ευρήματα από το Πικέρμι στο Μόναχο, όπου αναγνωρίστηκε η αξία τους, καιέγραψε μεταξύ άλλων και το 1ο ή 2ο βιβλίο για τα πουλιά της Ελλάδας. Γύρισε πίσω στηνΒαυαρία μαζί με τον Όθωνα. Έκανε 10 παιδιά και τα βάφτισε ορθόδοξα. Πολλά πέθαναν νωρίς. Μόνο 3-4 έζησαν αρκετά, μεταξύ των οποίων:

1. Αθηνά von Lindermayer: παντρεύτηκε τον Αναστάσιο Χρηστομάνο, γνωστό καθηγητή χημείαςστο Πανεπιστήμιο και αργότερα πρύτανη. Πρωτότοκος γιός ο Κωνσταντίνος Χρηστομάνος, δάσκαλοςτης αυτοκράτειρας Σίσσυ, ο οποίος ίδρυσε και την NEA ΣΚΗΝΗ, ο 2ος με αυτοκίνητο στηνΕλλάδα (Einzylinder de Dion Bouton νομίζω). Ο πρώτος με αυτοκίνητο ήταν κάποιος NicholasKontogiannakis με ένα Peugot.

2. Ειρήνη von Lindermayer που παντρεύτηκε τον Κλεάνθη Ζάννο και απέκτησε την ΙσμήνηΖάννου, η οποία παντρεύτηκε τον Georg Grohmann (μεταλλεία Σερίφου) και έζησαν στηνΣέριφο και στο Φάληρο, όπου έχτισαν το σπίτι τους “Πικροδάφνη” στον λόφο πάνω από το ρέματης Πικροδάφνης – τότε δεν υπήρχε σχεδόν κανείς στο Φάληρο. Η Ισμήνη απέκτησε 7 παιδιά,εκ των οποίων η μια κόρη παντρεύτηκε Γερουλάνο.

3. Προκόπης von Lindermayer (1897-1950) που σπούδασε μηχανικός στο Μόναχο κα επέβλεψε μεταξύ άλλων την ανέγερση της Εθνικής Βιβλιοθήκης. Χτίζει το σπίτι του στοΣτροφύλι, στην Κηφισιά, σε κτήματα της προίκας της μητέρας του Αγγέλικας Μπενιζέλου μεταξύτου 1875 και του 1883 περίπου και ασχολείται με καλλιέργειες μαζί με τον Αλέξη Χρηστομάνο,αδελφό του κουνιάδου του, καθ. χημείας Αν. Χρηστομάνου. Από τότε ζει η οικογένεια στηνΚηφισιά.

Παντρεύτηκε την Αntonie von Lottner από το Schloß Herrngiersdorf κοντά στοRegensburg, την πρώτη ιδιωτική Schloßbrauerei του κόσμου. Η Antonie αφορίστηκε από τηνκαθολική εκκλησία, καθώς παντρεύτηκε ορθόδοξο. Απέκτησαν 3 παιδιά: την Οττίλια, τονΟρέστη και την μικρότερη, την Ματθίλδη-Ειρήνη, την γιαγιά μου.

Καθώς προς το τέλοςαρρώστησε βαριά και η γυναίκα του έμεινε μετά μόνη, άρχισαν να πουλάνε κτήματα. Μεταξύαυτών πρέπει σίγουρα να ήταν και αυτό του Dörpfeld, που χτίστηκε το 1891.

Η γιαγιά μου παντρεύτηκε τον Ιωάννη Ζάννο του Μιλτιάδη Ζάννου (αδελφός του ΚλεάνθηΖάννου, βλ. ανωτέρω) με καταγωγή από την Κωνσταντινούπολη: η μητέρα του Ι. Ζάννου ήταν ηΜαριόρα Στρατηγοπούλου, όπως φαίνεται απόγονος του στρατηγού Αλέξιου Στρατηγόπουλουπου επανακατέκτησε την Κωνσταντινούπολη μετά την 4η Σταυροφορία.

Η γιαγιά μου απέκτησε δυό κόρες, την Λίλιαν (1921-2010) και την Γιάννα (Ιωάννα-Μαρία, 1926-2009): και των δύο οι ταυτότητες αναφέρουν ως τόπο γέννησής του την Κηφισιά, καθώς ηοικογένεια ζούσε από το ~1885 στην Κηφισιά και δεν υπήρχαν τότε μαιευτήρια.

Και οι δύο κόρεςπήγαν στην Γερμανική και η μητέρα μου παντρεύτηκε τον συμμαθητή της αδελφής της, τονΘεμιστοκλή-Ερβέρθο Πάνο του Δημητρίου Πάνου και της Alice Laich (1923-1996).

Τα δυόπαιδιά της Γιάννας και του Θέμου, ο αδελφός μου Δημήτρης (1957-1999) και εγώ (1954)πήγαμε φυσικά κι εμείς στην Γερμανική.

Aλίκη Πάνου, Κηφισιά, 23 Απριλίου 2020

Σημείωση 1: μικρότερος αδελφός του Μιλτιάδη Ζάννου ήταν ο Αριστόβουλος Ζάννος, πρόγονος τηςοικογένειας Καναβαριώτου, επίσης όλοι στην Γερμανική.

Σημείωση 2: αδελφές του παππού μου Ιωάννη Ζάννου ήταν η Μαρίκα (Μαρώ) Ζάννου, μετέπειτα γυναίκα τουποιητή Γ. Σεφέρη, και η Αμαρυλλίς Ζάννου-Δραγούμη, μούσα του ποιητή Γ. Δροσίνη (εξ ου και η ονομασίατης βίλλας του στην Κηφισιά “Αμαρυλλίς”).

Σημείωση 3: μαζί με την Α. von Lottner ήρθε στην Ελλάδα και η μεγαλύτερη αδελφή της, η Lina von Lottner,γνωστή μουσικός και πιανίστρια που δίδαξε πιάνο και μουσική όλη την Αθήνα εκείνη την εποχή και ίδρυσε τοομώνυμο Ωδείο το 1899.

lindermayer haus panou papailiou

πηγή: Κώστας Παπαηλιού

Ο Κώστας Παπαηλιού, που έστειλε την φωτογραφία της οικίας έγραψε στην Αλίκη Πάνου:

Πάρα πολύ ενδιαφέροντα αυτά που γράψατε για την οικογένεια σας στο τελευταίο montags και σίγουρα όχι μόνο για μένα που ασχολούμαι ερευνητικά με τους Φιλέλληνες και κατ’ επέκταση με τους Βαυαρούς που ήρθαν με τον Όθωνα στην Ελλάδα και έβαλαν τα θεμέλια του μοντέρνου Ελληνικού κράτους. Ένας από τους πιο σημαντικούς από αυτούς ήταν ο προ-προπάππος σας Anton von Lindermayer!

Όπως αναφέρουν αρκετές σύγχρονες πηγές, ο Lindermayer είχε γράψει απομνημονεύματα με λεπτομέρειες από την πράγματι πολυτάραχη ζωή του, τα οποίο δυστυχώς δεν έχουν ανευρεθεί. Μήπως έχετε εσείς η μέλη της οικογενείας σας κάποια πληροφορία για αυτά; Θα ήταν μια πολύ μεγάλη και πολύτιμη ανακάλυψη για την ιστορική μελέτη της εποχής εκείνης.

Επίσης με ενδιαφέρουν ότι άλλα στοιχεία και ντοκουμέντα έχετε από τον προ-προπάππο σας, όπως οικογενειακά πιστοποιητικά, φωτογραφίες, διπλώματα, διακρίσεις, κλπ. καθώς και τα αξιόλογα συγγράμματα του, όπως “Die Vögel Griechenlands” και “Euboea, Eine naturhistorische Skizze.”, τα οποία, αν σας ενδιαφέρουν, διαθέτω σε ψηφιακή μορφή.

και η Αλίκη Πάνου ανέφερε:

Όσον αφορά το Anton von Lindermayer, δεν έχω απολύτως τίποτα εκτός από κάποιες φωτογραφίες. Ξέρω πως γεννήθηκε στο Passau και πως ο Όθων του έδωσε τον τίτλο von για την συμβολή του στον καιρό της χολέρας. Για απομνημονεύματα δεν έχω ιδέα. Eγώ η ίδια μάλιστα απορούσα πάντα από που τα βρήκε ο γιος του και προπάππος μου τα κτήματα στην Κηφισιά, ώσπου έμαθα από το βιβλίο της Ισμήνης Grohmann πως ήταν προίκα της μητέρας του… Βέβαια, τα περισσότερα πουλήθηκαν με την αρρώστια και τον θάνατο του Προκόπη von Lindermayer, μεταξύ άλλων στον Ziller, ο οποίος έχτισε την Villa Rose (δίπλα μας) αλλά πολύ γρήγορα το πούλησε. Το οικόπεδο, όπου έχτισε το σπίτι του ο Dörpfeld, πρέπει να ήταν κι αυτό από τα των Lindermayer, βρίσκεται απέναντι και πολύ κοντά και χτίστηκε ακριβώς εκείνη την εποχή που πουλήθηκαν τα περισσόστερα. Αυτά όμως είναι όλα θέμα έρευνας σε υποθηκοφυλάκεια κτλ. Κάποιες πληροφορίες υπάρχουν πάντως σε απομνημονεύματα άλλων ξένων εκείνης της εποχής.

Eπίσης, υπάρχει μια αναφορά στο The Eponym Dictionary of Birds, by Bo Beolens, Michael Watkins, Michael Grayson, Bloommsberry Publishing plc 2014, Electronic version 2020, Page 335 – αντιγράφω:

Lindermayer:

Littel Egret, Herodias lindermayeri C. L. Brehm 1855 NCR [JS Egretta garzetta garzetta]

Dr Anton Ritter von Lindermayer (1808-1868) was a German physician ornithologist who collected in Greece (1832-1868).

Άρα, ο C. Βrehm πρέπει να ονόμασε Herodias lindermayeri αυτό το είδος ερωδιού με σημερινή επιστημονική ονομασία Egretta garzetta. Αυτό μάλλον θα είναι εύκολο να βρεθεί φαντάζομαι.

Κάντε Εγγραφή στο εβδομαδιαίο Newsletter

* indicates required
Συμπληρώστε το e-mail σας