Τις ημέρες αυτές εορτάζεται ένα έθιμο που επιβιώνει από την αρχαιότητα και τελείται στις 24 Ιουνίου, σύμφωνα με το οποίο εμφανίζεται στις άγαμες κοπέλες η ταυτότητα του μελλοντικού τους συζύγου. Ο Ελευθέριος Σκιαδάς δημοσίευσε ένα άρθρο με αφορμή το έθιμο αυτό στα “Αθηναϊκά”.
Ο τρόπος με τον οποίο εορταζόταν στις γειτονιές ο Αϊ-Γιάννης ο Λαμπαδάρης τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα είχε τα δικά του ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Όλα τα παλιοβάρελα και τα άχρηστα κοφίνια ρίχνονταν στην πυρά. Οι φλόγες που αναδύονταν φώτιζαν τους δρόμους των συνοικιών και τα πρόσωπα των αγιόπαιδων συναγωνίζονταν ποιο θα υπερπηδήσει πρώτο τις φλόγες. Αλλά το κύριο χαρακτηριστικό του Κλήδονα δεν ήταν οι φωτιές. Ήταν το «αμίλητο νερό» και τα «ροιζικάρια». Αυτά συγκέντρωναν τους πόθους και τις ελπίδες των κοριτσιών που εξακολουθούσαν να μένουν πιστά στα ήθη και στα έθιμα.
Στα τέλη του 19ου αιώνα, όλοι οι δρόμοι φωτίζονταν από τις φωτιές του Αϊ Γιαννιού. Αντηχούσαν οι παιδικές φωνές που γιόρταζαν την παραμονή (23 Ιουνίου) της γιορτής του λαϊκού Αγίου. Στις πόρτες των σπιτιών, γριούλες και κορίτσια, συζητούσαν για τις λεπτομέρειες του Κλήδονα, ο οποίος θα τους φανέρωνε τον ποθητό σύζυγο και την τύχη τους, το μέλλον! Το νερό των πηγαδιών, απαραίτητο στοιχείο του Κλήδονα, είχε μεγάλη ζήτηση, καθώς και η ρίγανη, το «μαγικό φυτό» του Αϊ Γιάννη.
Από τις αρχές του περασμένου αιώνα υπήρχαν σφοδρές αντιδράσεις για την υιοθέτηση του εθίμου του χριστουγεννιάτικου δένδρου. Θεωρείτο ξενόφερτο και όταν εξαπλώθηκε προκαλούσε τεράστιες ζημιές στα δάση. Οι αντιδράσεις όμως φούντωσαν στα μέσα περίπου της δεκαετίας 1930 όταν πλέον προβαλλόταν με απαιτήσεις το αίτημα να απαγορευτεί διά νόμου η κοπή των δένδρων. Δικαιολογημένα, αφού η αλματώδης διάδοση του εθίμου είχε και τη δραματική της διάσταση για τα δάση. Ιδιαιτέρως δε για την Πάρνηθα. Μόνον το 1930 είχαν θυσιαστεί χίλια δένδρα χάρη του εθίμου, ενώ το 1934 ο αριθμός τους είχε φθάσει τις έξι χιλιάδες! Τα δένδρα έκοβαν οι γύρω από την Πάρνηθα χωρικοί, οι οποίοι διάλεγαν μάλιστα τα πιο όμορφα και τα πιο εύρωστα.
Περιεχόμενα
1. Γεια σας, φανταράκια μας
Με αφορμή μία δημοσίευση μας στο montags της 21.10.2019 σχετικά με την ετυμολογία των λέξεων “ρεμπέτης” και “ρεμπέτικο” άναψε τα αίματα. Είναι βέβαιο ότι η ετυμολογία του όρου συνοδεύεται από ερωτηματικά και παραμένει μέχρι σήμερα ασαφής. Ο Δημήτρης Ηλιόπουλος, απόφοιτος του 1969, μας έστειλε την δική του εκδοχή, ή μάλλον την εκδοχή του Ulf Bucheld.
