Κώστας Παπαηλιού: “Πριν 140 χρόνια πέθανε στην Αθήνα ο μεγάλος φιλέλληνας ιατρός Ερρίκος Τράιμπερ”

treiber heinrichΠρίν λίγες ημέρες, την ημέρα του Πάσχα, συμπληρώθηκαν 140 χρόνια από το θάνατο του μεγάλου φιλέλληνα ιατρού Ερρίκου Τράιμπερ. Χωρίς υπερβολή ο Τράιμπερ υπήρξε ένας από τους πλέον διακεκριμένους αλλά και πλέον αγαπητούς φιλέλληνες. Όχι μόνο συμμετείχε σαν χειρούργος ιατρός σε πολλές από τις σημαντικότερες μάχες και στρατιωτικές επιχειρήσεις του απελευθερωτικού αγώνα του ’21 σε ξηρά και θάλασσα, αλλά και μετά την ίδρυση του νέου ελληνικού κράτους προσέφερε για πολλά χρόνια τα μέγιστα στην ίδρυση ιατρικών υποδομών αλλά και στην ιατρική εκπαίδευση στη χώρα.

Αλλά ας δούμε τι γράφει για τον Τράιμπερ ο μέγας γνώστης και ιστοριοδίφης της Γερμανικής παρουσίαςστην Ελλάδα και συνιδρυτής της Γερμανικής Σχολής Αθηνών, Wilhelm Barth, στο μνημειώδες βιβλίο του «Η Εποχή των Φιλελλήνων» (Εκδόσεις Παρισιάνου 2021):

Ο δρ της ιατρικής Heinrich Treiber, γεννήθηκε το 1796 και ήταν γιος του αυλικού φαρμακοποιούTreiber στο Μάινινγκεν. Σπούδασε ιατρική στην Ιένα, στο Βίρτσμπουργκ και στο Μόναχο, το 1819πήγε στο Παρίσι, το οποίο φημιζόταν για την ιατρική του σχολή, για να συνεχίσει τις σπουδές του.

Όταν ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση, πήγε στην Ελλάδα, όπου βρήκε τον σκοπό της ζωής του.

Στις 26 Ιανουαρίου του 1822 πέρασε μαζί με τους συνταξιδιώτες του –με τους οποίους είχε πάει μέσω του Λιβόρνο στο Μεσολόγγι– στην Πελοπόννησο· έφτασαν στην Κόρινθο, την οποία είχαν καταλάβει οι Έλληνες μόλις μία εβδομάδα πριν και στην οποία έβλεπε κανείς – όπως αναφέρει στο ημερολόγιο του που διασώθηκε–μόνο συντρίμμια. Ο Treiber αναγκάστηκε να μοιραστεί με οχτώ συντρόφους του ένα άθλιο σπιτάκι, ανέλαβε όμως αμέσως τη φροντίδα των ασθενών του τακτικού σώματος. Όταν αρρώστησε και ο ίδιος, τον φρόντισε ο συγκάτοικός του και αφού ανάρρωσε, έλαβε από τον υπουργό Πολέμου Κωλέττη τον επίσημο διορισμό του στα τακτικά στρατεύματα που βρίσκοντανστην Ακροκόρινθο. Μετά τη συγκρότηση του Τάγματος των Φιλελλήνων τον Μάιο, οι μονάδες αναχώρησαν στις 23 του ίδιου μήνα για την Ήπειρο.

Στη μάχη του Πέτα που ακολούθησε λίγο μετά (4/16 Ιουλίου 1822), στην οποία το Τάγμα των Φιλελλήνων υπέστη ολοκληρωτική συντριβή, έχασε τα παπούτσια και όλα του τα όργανα και κινδύνευσε να πέσει στα χέρια των Τούρκων, ωστόσο κατάφερε να σωθεί καταφεύγοντας στον Μαχαλά, ενώ στη συνέχεια πήγε στο Βραχώρι και στο Ανατολικό. Επειδή εκεί δεν υπήρχαν ούτε τα απολύτως απαραίτητα, αναγκάστηκε να πάρει τονδρόμο της επιστροφής και με πολλές δυσκολίες έφτασαν τελικά, περνώντας από την Αράχοβα καιτην εντελώς κατεστραμμένη Λιβαδιά, στις 24 Σεπτεμβρίου στην Αθήνα, όπου τους υποδέχτηκε οΔημήτριος Υψηλάντης.

Στο σπίτι του Αυστριακού προξένου Georg Gropius o Treiber βρήκε πολλέςγυναίκες και παιδιά από την Τουρκία, τα οποία εκείνος είχε τη μεγαλοψυχία να φροντίζει. Ο Ελβετόςκαθηγητής Stähele έγινε ξεναγός του στα αρχαία κτίσματα της Αθήνας. Έχοντας σταλεί από τον

Υψηλάντη στον Ισθμό, ο Treiber συνάντησε στη Σαλαμίνα, στο μοναστήρι του Αγίου Νικολάου(Φανερωμένη), πολλές οικογένειες από τη Ρούμελη, οι οποίες είχαν αναζητήσει εκεί καταφύγιο, ενώστον Ισθμό βρήκε όσους είχαν επιζήσει από τα στρατεύματα που είχαν χτυπηθεί από τον Δράμαλη.

Οι τακτικοί έμειναν για αρκετό καιρό στα περίχωρα του Ναυπλίου, βρίσκονταν όμως σε κατάστασηπλήρους ένδειας, έτσι ώστε ο Treiber αναγκάστηκε να πουλήσει το ρολόι του για να μπορέσει νααγοράσει μερικά ρούχα. Τη νύχτα της 11ης προς τη 12η Δεκεμβρίου το Ναύπλιο έπεσε στα χέρια τωνΕλλήνων, οι οποίοι μπήκαν την 1 Ιανουαρίου του 1823 στην πόλη, που βρισκόταν σε φρικτήκατάσταση. Ολόκληρο τον Ιανουάριο ο Treiber ήταν άρρωστος με πυρετό και μόλις στις αρχέςΦεβρουαρίου μπόρεσε να εγκατασταθεί σε ένα υποφερτό σπίτι. Έβγαζε τα προς το ζην δουλεύονταςιδιωτικά ως ιατρός. Όσα εκείνος και άλλοι λάμβαναν ως αμοιβή, επειδή παρέχονταν υπό τη μορφήκρατικών ομολόγων, αναγκάζονταν να τα πωλούν με μια απώλεια της τάξης του ογδόντα τοις εκατόγι’ αυτό και σκέφτηκαν να περάσουν στο ψαριανό τμήμα του ελληνικού στόλου, όμως τα πλοίαΜεσολόγγι ένα σύνταγμα πυροβολικού και ότι είχε προσκαλέσει όλους τους Γερμανούς ναστον Πύργο-Κατάκολο και με μια μικρή βάρκα πέρασαν στο Μεσολόγγι.Δεν είχε προλάβει όμως καλά καλά να ενταχθεί ως ιατρός στο σώμα και να ξεκινήσει τη δουλειά του18 Απριλίου ο Treiber σημειώνει στο ημερολόγιό του: «Ιατρικό συμβούλιο για τον άρρωστο λόρδοξεψύχησε στα χέρια του Treiber, αυτός και ο δρ Torti ταρίχευσαν το πτώμα του· στις 2 Μαΐου, o δρ.Bruno, μαζί με τους υπηρέτες του Μπάιρον αναχώρησε για την Αγγλία.

Τον Οκτώβριο, ο συνταγματάρχης Ρόδιος πρόσφερε στον Treiber την παλιά του θέση στο τακτικό σώμα λόγω του εμφύλιου πολέμου που είχε ξεσπάσει τότε ανάμεσα στον Θεόδωρο ΚολοκοτρώνηΦεβρουάριο του 1825 ίδρυσε ένα νοσοκομείο. H ανέχεια που επικρατούσε ήταν μεγάλη, ενώστρατευμάτων ανατέθηκε στον Γάλλο συνταγματάρχη Φαβιέρο, ο Treiber –ο οποίος εν τω μεταξύ

σώμα, έχοντας ενισχυθεί με δυνάμεις του πυροβολικού και του ιππικού, πήγε στην Αθήνα.

Τοντακτικό σώμα υπέστη μεγάλες απώλειες.του αρχιστράτηγου Γεώργιου Καραϊσκάκη να συμμετάσχει ως ιατρός στην εκστρατεία στη Ρούμελη.Με αυτή την ιδιότητα έζησε τις μάχες στο Χαϊδάρι, στη Δομβραίνα, στην Αράχοβα, στα Σάλωνα, στην–όπως είπε για εκείνον στον επικήδειο που εκφώνησε ο γενικός αρχίατρος Σούτσος–, έτσι ώστε ούτε

παξιμάδι. Στα χέρια του άφησε την τελευταία του πνοή ο Γεώργιος Καραϊσκάκης (5/5/1827). ΔύοΈλληνες και σχεδόν όλοι οι φιλέλληνες που είχαν επιζήσει.

Αργότερα ο Treiber ανέλαβε μαζί με τονΣεπτέμβριο του 1827, όταν ανέλαβε υπό τον Hastings, τον πλοίαρχο του ατμόπλοιου «Καρτερία», τηστο Μεσολόγγι όταν καταλήφθηκε το οχυρωμένο νησί Βασιλάδι.Ο Treiber κουράστηκε από τη ναυτική ζωή, διορίστηκε διευθυντής του νοσοκομείου στο Ιτς-Καλέέξοδα.

Το 1835 προήχθη σε γενικό αρχίατρο και ανέλαβε την οργάνωση και τη διοίκηση τουκαθηγητής και ήταν εξαιρετικά πολλοί οι ιατροί, και ιδίως οι στρατιωτικοί, τους οποίους εκπαίδευσε.ως προέδρου της υγειονομικής υπηρεσίας·και όταν η θέση του συγχωνεύτηκε με εκείνη τουτην αξιόλογη δράση του αμισθί. Το όνομά του είχε ήδη γίνει γνωστό σε κάθε χώρα και δεν υπήρχετης Ελλάδας, ο οποίος το 1849 τον αναγόρευσε διοικητή του Τάγματος του Σωτήρος (το 1879 έγινετης Ρωσίας και του Όλντενμπουργκ. Μεγαλύτερη χαρά ωστόσο του έδωσε το ασημένιο παράσημοΌταν το 1854 η χολέρα χτύπησε τον Πειραιά και την Αθήνα, έβλεπε κανείς διαρκώς έναν άντρανοσοκομείο και πίσω: ήταν ο ακάματος ιατρός και γενικός αρχίατρος Treiber. Παραλίγο μάλιστα ναοποία συχνά εργαζόταν και ο ίδιος όταν δεν επαρκούσε το προσωπικό. Τα επόμενα χρόνια τοντο 1864 παραιτήθηκε από τον στρατό και από τις άλλες του δραστηριότητες. Ακόμα, όμως, κι ότανπαρείχε ιατρική ή και οικονομική βοήθεια σε κάθε άσθενή. Τάφηκε στις 14/26 Απριλίου του 1882πόλη και αμέτρητος κόσμος, τον οποίο είχε ευεργετήσει, θρήνησε την απώλειά του. Δεν ξαναγύρισεΗ ζωή και το έργο του μεγάλου αυτού φιλέλληνα, του οποίου οι απογονόι από την κόρη του Ρόζα,που μαθήτευσαν στη Γερμανική Σχολή Αθηνών, θα παρουσιαστεί σύντομα στο βιβλίο του απογόνου

Κάντε Εγγραφή στο εβδομαδιαίο Newsletter

* indicates required
Συμπληρώστε το e-mail σας