Την Πέμπτη 20 Αυγούστου 2015 συμπληρώνονται τέσσερα χρόνια από τον θάνατο του Νίκου Θέμελη, απόφοιτου του 1964. Θεωρήσαμε λοιπόν ότι, παράλληλα με ένα αφιέρωμα για το συγγραφικό του έργο, θα έπρεπε να αναζητήσουμε και τα άλλα πρόσωπα του Νίκου, αυτά του μαθητή, του φοιτητή, του φίλου.
Ανατρέξαμε στους συμμαθητές και στις συμμαθήτριές του, που θυμήθηκαν μικρές ιστορίες μέσα κι έξω από την τάξη, μέσα κι έξω από το Πανεπιστήμιο αλλά και αργότερα, όταν άρχισε να γράφει, μέχρι που ασχολήθηκε με την πολιτική, γιατί από εκείνη τη στιγμή και μετά «εξαφανίστηκε».
Πριν μιλήσουμε με τους συμμαθητές του, θυμηθήκαμε μια εκδήλωση που είχε γίνει στο σχολείο, τον Μάρτιο του 2002 και συντόνισε η Andrea Schellinger, και στην οποία ο ίδιος διάβασε αποσπάσματα από το βιβλίο του “Η αναζήτηση”.
Δημοσιεύτηκαν συνολικά εννέα βιβλία του Νίκου, το τελευταίο μετά τον θάνατό του, ενώ κείμενά του εμφανίστηκαν σε συλλογικά έργα. Όποιος ενδιαφέρεται να δει μία αναλυτική παρουσίαση του έργου του, μπορεί να ανατρέξει στη biblionet.gr, όπου “κάτω” από τους τίτλους των βιβλίων υπάρχουν πολλές εξαιρετικές κριτικές.
Μιλήσαμε με όσους μπορέσαμε να εντοπίσουμε στη μέση του Αυγούστου. Κάποιοι αναφέρθηκαν σε περιστατικά, κάποιοι μίλησαν γενικά:
Λένα Μερίκα: Αναγεννησιακός, πολυτάλαντος, πρωτοπόρος του διαφωτισμού και του εκσυγχρονισμού της ελληνικής κοινωνίας, με πλατιά ευρωπαϊκή κουλτούρα, παρούσα στην πολιτική του δράση, στο έργο του αλλά και στην καθημερινή του ζωή, υπόδειγμα μοναδικής σεμνότητας και ευπρέπειας. Στα έργα του σκύβω ξανά με πάθος και με ζήλο, σαν που ταιριάζει με που αξιώθηκα έναν τέτοιο φίλο.
Νίκος Αθηναίος: Ξαναβρεθήκαμε σχεδόν μια δεκαετία μετά το σχολείο στην Κολωνία στα μέσα της δεκαετίας του 70. Θυμάμαι ατέλειωτους περιπάτους στον Ρήνο, αξέχαστες βραδιές στα σπίτια μας, μια στο δικό του και μια στο δικό μου. Αγαπούσε πολύ τη μουσική και ήταν βαθύς γνώστης του Wagner, όμως οι σχέσεις του με την τέχνη δεν σταματούσαν εκεί. Ήταν εξαιρετικός ζωγράφος, ηθοποιός, σκηνοθέτης και λάτρης του Κουν. Ξεχώριζε ήδη από τότε, αλλά τον χάσαμε όταν ανακατεύτηκε με την πολιτική.
Δημήτρης Λούνδρας: Τον θυμόμουν από τα χρόνια του σχολείου αμυδρά, αφού ήμασταν σε άλλο τμήμα. Έτυχε και τον ξαναβρήκα στο Μέγαρο Μαξίμου, όπου ως Διπλωματικός είχα κληθεί να διευθετήσω συνδικαλιστικά θέματα. «Βρε, εμείς δεν ήμασταν συμμαθητές?» με ρώτησε. Ξαφνικά ήταν σαν να μην είχε περάσει μια μέρα. Πάνω από τριάντα χρόνια είχαν διαρκέσει μια στιγμή.
Νίκος Μπελλώνιας: Καθόμουν στο τελευταίο θρανίο μαζί με τον Δεπάστα. Μπροστά μου ο Σωτήρης Στέφου με τον Νίκο. Μάθημα Αρχαίων, απόλυτη ησυχία και ξαφνικά ακούγεται η φωνή του Νίκου «Ξερή!». Οι αθεόφοβοι έπαιζαν χαρτιά και είχαν απορροφηθεί. Ήμασταν πολύ δεμένοι. Χάσαμε έναν αδελφό μας.
Χάρης Βαφειόπουλος: Θυμάμαι τη σοφίτα του Νίκου στην Κολωνία. Μετά τις σπουδές του στη Θεσσαλονίκη βρεθήκαμε τυχαία εκεί για μεταπτυχιακά. Τον επισκεπτόμασταν με τη γυναίκα μου πολύ συχνά, αλλά το σπίτι του ήταν τόσο μικρό που βάζαμε το πορτ-μπεμπέ με το μωρό μέσα στη μπανιέρα, γιατί απλά δεν χωρούσε αλλού.
Ιφιγένεια Δανοπούλου: Ήμασταν σε άλλα τμήματα και από τα χρόνια του σχολείου τον θυμάμαι λίγο. Όμως θυμάμαι από τότε ήταν ιδιαίτερα ευγενής και σε έκανε να νιώθεις αμέσως πολύ κοντά του. Βρεθήκαμε σε συναντήσεις τάξεων πολλά χρόνια μετά, ήταν ακριβώς η ίδια αίσθηση.
Γιάννης Μπελλώνιας: Τι να πρωτοθυμηθώ! Μιά μέρα μπαίνει στην τάξη με αλλαγμένο το χρώμα των μαλλιών του. “Τι έγινε βρε Νικόλα;”. “Άστε τα ρε παιδιά. Αντι να πάρω την κολώνια πήρα κατά λάθος το μπουκάλι με το οξυζενέ!”. Μιά άλλη φορά έχουμε κάνει κοπάνα στο Μουσείο. Πάμε σε ένα περίπτερο και ο Νίκος λέει στον περιπτερά: “Θα ήθελα ένα θεοδόλιχο!”. Ο περιπτεράς στραβομουτσούνιασε απορημένος. Έψαξε από ‘δω, έψαξε από ‘κει, χάθηκε μέσα στο περίπτερο και αφού ζορίστηκε λέει του Νίκου: “Συγγνώμη μου τέλειωσε”.
Φρόσω Δημάκου: Ήταν Σάββατο απόγευμα. Η λαϊκή της Καλλιδρομίου είχε τελειώσει και είχαν μαζέψει τους πάγκους. Η Αθήνα ήταν άδεια και τον είδα να περπατά στην Ιπποκράτους κοιτώντας τα παλιά σπίτια. Ήταν τόσο συγκεντρωμένος σαν να ήθελε να εμπνευστεί από τις ιστορίες που έκρυβαν. Τον θυμόμουν λίγο από το σχολείο. Μετά είχαμε βρεθεί μερικές φορές για πολύ λίγο. Στον Δικηγορικό Σύλλογο, τυχαία σε κάποια συγκέντρωση συμμαθητών και κάπου αλλού. Τη φορά αυτή όμως στα Εξάρχεια ανταλλάξαμε μια πολύ ζεστή ματιά και εκείνος συνέχισε την περιήγησή του. Ήταν η τελευταία φορά που τον είδα.
Μπελίνα Καμπάνη: Ο Νίκος ήταν πολυτάλαντος. Είχε μεγάλη αγάπη για τη μουσική και είχε φτιάξει μια καταπληκτική δισκοθήκη. Ήταν εξαιρετικός ζωγράφος, όλα τα εξώφυλλα των βιβλίων του είναι δικά του έργα. Ο αγαπημένος του καθηγητής ήταν ο Fritz Klemm, καθηγητής των καλλιτεχνικών. Θυμάμαι που του είχε πει «Θα γίνεις μεγάλος ζωγράφος» και ο Νίκος του απάντησε «Όχι εγώ, ο Ψυχοπαίδης». Σπούδασα Αρχιτεκτονική στη Βιέννη και χαθήκαμε, γιατί ο Νίκος ήταν Θεσσαλονίκη και μετά Γερμανία. Ξαναβρεθήκαμε τυχαία στο Ηρώδειο, στην παράσταση «Ο Κύκλος με την Κιμωλία» του Μπρέχτ και από τότε είχαμε πολύ τακτική επαφή. Ο Νίκος είχε μεγάλη αγάπη στο θέατρο, έπαιζε και σκηνοθετούσε αλλά ήταν και εξαιρετικός μίμος. Κάποια μέρα στην τάξη ο Κίμων Τζαρατζούρης είχε κάνει κοπάνα και αποφασίσαμε να του κάνουμε πλάκα. Παίρνει λοιπόν ο Νίκος τηλέφωνο σπίτι και κάνοντας την αυστηρή φωνή της Di Lernia του ζητάει να μιλήσει με τον πατέρα του και επειδή αυτός έλειπε, απαίτησε να εμφανιστεί μαζί του στο γραφείο της την επόμενη μέρα, πράγμα που και έγινε προς μεγάλη έκπληξη του «Κέρβερου».
Για το τέλος αφήσαμε μία φωτογραφία που μας έστειλε η Τένια Παπαδάκη από μία εκδρομή στην Πελοπόννησο την άνοιξη του 1964. Η εκδρομή έγινε για όπως κάθε χρόνο για τους τελειόφοιτους, όμως είχε και μαθητές από τις μικρότερες τάξεις, δηλαδή τους μελλοντικούς τελειόφοιτους του 1965 και του 1966. Ειδικά τη χρονιά αυτή λίγοι συμμετείχαν από τη τάξη του ’64, όμως ανάμεσα σε αυτούς είναι και ο Νίκος, σε μια από τις σπάνιες φωτογραφίες του από το σχολείο. Πέραν του Δημητράκου και του Βασιλόπουλου που θεωρούμε ότι όλοι αναγνωρίζουμε, θα ζητούσαμε να μας βοηθήσετε να αναγνωρίσουμε και τους υπόλοιπους.