Πολλοί παλαιοί αναφέρονται στον πρώτο χρόνο τους στην σχολή μιλώντας για την Quarta. Αναζητήσαμε όλες τις ονομασίες των τάξεων και η Marita Schwarz μας έδωσε τον πλήρη κατάλογο επισημαίνοντας, όπως θα δείτε, ότι η αρίθμηση  γίνεται αντίστροφα, δηλαδή η Prima (η πρώτη τάξη) είναι η δική μας τελευταία. Βεβαίως η τελευταία τάξη του Γερμανικού Τμήματος ήταν η 13η, κάτι που πλέον έχει καταργηθεί, οπότε οι του Ελληνικού Τμήματος αποφοιτούσαν στην 12η (Unterprima):

Nach 1945 wurde das Gymnasium zum „altsprachlichen Gymnasium“, das Realgymnasium zum „neusprachlichen Gymnasium“, schließlich die Oberrealschule zum „mathematisch-naturwissenschaftlichen Gymnasium“. 1974 wurden alle Gymnasien enttypisiert.

Die Klassen zählte man im Gymnasium rückwärts:

Sexta (VI) = Klasse 5 

Quinta (V) = Klasse 6 

Quarta (IV) = Klasse 7  

Untertertia (UIII) = Klasse 8 

Obertertia (OIII) = Klasse 9  

Untersekunda (UII) = Klasse 10  

Obersekunda (OII) = Klasse 11 

Unterprima (UI) = Klasse 12 

Oberprima (OI) = Klasse 13

Die Zählung hat sich in Resten bis heute erhalten („Sextanereinschulung“).

Τα χρόνια του Πολέμου η Γερμανική Σχολή στην Αραχώβης λειτουργούσε ως Οκτατάξιο Γυμνάσιο. Έχει λοπόν ένα ενδιαφέρον να αναφέρουμε τα όσα ίσχυαν εκείνη την εποχή, αλλά και όσα είχαν προηγηθεί από τη εποχή του Όθωνα:

Οι Έλληνες λογίζονται φιλεκπαιδευτικός λαός. Είτε λόγω της αρχαιοελληνικής παράδοσης, είτε λόγω της γεωγραφικής θέσης και του γεωγραφικού αναγλύφου, είτε λόγω της ιδιαιτερότητας της ελληνικής γλώσσας η οποία επί Ελληνιστικών χρόνων ήταν η κυρίαρχη γλώσσα του δυτικού κόσμου, η λαϊκή σοφία έχει αποκρυσταλλωμένη άποψη υπέρ του σχολείου. Το “άνθρωπος αγράμματος, ξύλο απελέκητο” αντικατοπτρίζει τον διαρκή πόθο των Ελλήνων για το σχολείο. Μετά την Ακαδημία του Πλάτωνα και το Λύκειο του Αριστοτέλη, οι Έλληνες δούλοι που αναλαμβάνουν τη μόρφωση των Ρωμαίων, το Βυζάντιο που ιδρύει σχολεία και κατά το Μεσαίωνα, ο ελληνικός Χριστιανισμός με τα “ιερογράμματα”, διατηρούν την παράδοση του σχολείου.

Με την άφιξή του στην Ελλάδα το 1828, ο Ιωάννης Καποδίστριας ιδρύει ορφανοτροφεία στην Αίγινα και τον Πόρο, όπου τα ορφανά ελάμβαναν γενική μόρφωση και επαγγελματική εκπαίδευση και όπου παράλληλα λειτουργούσαν διδασκαλεία για τη μόρφωση των δασκάλων. Ιδρύεται γεωργική σχολή στην Τίρυνθα, ιερατική σχολή στον Πόρο και στρατιωτικό σχολείο στο Ναύπλιο. Με τον Όθωνα, το 1933, εκδόθηκε διάταγμα που καθόριζε τις αρμοδιότητες της “επί των Εκκλησιαστικών γραμματείας” που ήταν το πρώτο υπουργείο παιδείας. Οι Βαυαροί διαίρεσαν την όλη εκπαίδευση σε τρεις κύκλους, τη στοιχειώδη εκπαίδευση, τη μέση και την ανώτερη. Τη στοιχειώδη εκπαίδευση ονόμασαν Δημοτική, διότι η διοίκηση και η εποπτεία ανατέθηκαν στους Δήμους, σύμφωνα με τον νόμο της 6ης Φεβρουαρίου 1834 που ήταν πιστό αντίγραφο του γαλλικού νόμου του 1833, και η διάρκεια φοίτησης προβλεπόταν να είναι επταετής. Βάσει αυτού του νόμου, ιδρύθηκε Διδασκαλείο στο Ναύπλιο το 1835, όπου εισήχθη η αλληλοδιδακτική μέθοδος. Το 1836 συστάθηκε η “Φιλεκπαιδευτική εταιρία” που ίδρυσε σχολεία θηλέων και προετοίμασε τις πρώτες δασκάλες. Δυστυχώς όμως ούτε η υποχρεωτική φοίτηση ούτε η επταετής διάρκεια εφαρμόστηκαν και η θέση των δασκάλων ήταν τραγική. Το 1844, λόγω της απροθυμίας των δήμων να ιδρύσουν και συντηρήσουν σχολεία εκδόθηκε διάταγμα σύμφωνα με το οποίο “εις την δημοτική εκπαίδευσιν συντρέχει και το κράτος κατά το μέτρον της ανάγκης των δήμων”. Παρ’ όλα ταύτα η κατάσταση χειροτέρεψε και το 1863 το διδασκαλείο έκλεισε. Το 1871 ιδρύεται στην Αθήνα ο “Σύλλογος προς διάδοσιν των Ελληνικών Γραμμάτων” μέλη του οποίου το 1874 ιδρύουν το εξατάξιο “Πρότυπο δημοτικό σχολείο” στην Αθήνα και το τετρατάξιο “Παιδαγωγείο” στη Θεσσαλονίκη. Έτσι σ’ αυτήν την περίοδο ο εκπαιδευτικός κύκλος αποτελείται από το δημοτικό σχολείο με τετραετή φοίτηση, ακολουθεί το Ελληνικό σχολείο με τριετή φοίτηση και τέλος το Γυμνάσιο με τετραετή φοίτηση.

Οι δάσκαλοι το 1873 ιδρύουν τον “Ελληνικόν διδασκαλικόν σύλλογον” ο οποίος εκδίδει το περιοδικό “Πλάτων” και κατορθώνουν να υψώσουν το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης και των πολιτικών για τα εκπαιδευτικά θέματα. Έτσι το 1876 ο υπουργός παιδείας στη Βουλή χαρακτηρίζει “την κατάσταση της εκπαίδευσης εμπαιγμόν δια το έθνος”. Ιδρύεται Διδασκαλείο τριετούς φοίτησης στην Αθήνα, καθώς και άλλα δύο στην Τρίπολη και στην Κέρκυρα, και το 1881 άλλο ένα στη Λάρισα. Το 1895, ο νόμος “Περί στοιχειώδους ή δημοτικής εκπαίδευσης” διαιρεί τα σχολεία σε κοινά, με έναν δάσκαλο όταν έχουν μέχρι 80 μαθητές, και πλήρη με δύο δασκάλους όταν έχουν μέχρι 140 μαθητές. Όταν οι μαθητές είναι μέχρι 200 το σχολείο είναι τριθέσιο και για περισσότερους από 200 τετραθέσιο. Όπου δεν ήταν δυνατόν να ιδρυθούν κοινά (μονοθέσια) σχολεία προβλεπόταν η ίδρυση γραμματοδιδασκαλείων. Επίσης ιδρύονται εξατάξια σχολεία οι απόφοιτοι των οποίων μπορούν να εγγραφούν στην τρίτη τάξη των “Ελληνικών” σχολείων.

Το 1921, τα “κοινά” σχολεία αφομοιώνονται με τα “εξατάξια”, το 1929 επί Βενιζέλου καθορίζεται εξαετής η διάρκεια της δημοτικής εκπαίδευσης και το όριο για την ίδρυση μονοθέσιου δημοτικού σχολείου κατεβαίνει στους 15 μαθητές, με στόχο την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού, διότι σύμφωνα με την απογραφή του 1828 υπήρχαν 3500 συνοικισμοί με λιγότερα από 15 παιδιά σχολικής ηλικίας και έτσι, κάθε χρόνο, πάνω από 25.000 παιδιά δεν γραφόντουσαν σε κανένα σχολείο. Παρ’ όλα αυτά, κατά τη στατιστική του 1936, ενώ στην πρώτη τάξη γραφόντουσαν 200.000 μαθητές, από την έκτη τάξη αποφοιτούσαν μόνο 75.000. Το 1954, στο 3094/1954 (ΦΕΚ252 τ.Α) νομοθετικό διάταγμα “περί καταπολεμήσεως του αναλφαβητισμού” ιδρύονται τα “νυχτερινά σχολεία” για την παροχή της βασικής μόρφωσης σε μαθητές ηλικίας 14 έως 20 ετών, οι οποίοι λόγω της κατοχής και του εμφυλίου δεν είχαν ολοκληρώσει τη στοιχειώδη εκπαίδευση. Στο ίδιο διάταγμα προβλέπεται ότι, μετά το 1962, όποιος δεν έχει απολυτήριο δημοτικού σχολείου δε θα μπορεί να διευθύνει επιχείρηση ή βιοτεχνικό κατάστημα. Έτσι το 1953-54 λειτούργησαν 2.300 νυχτερινά σχολεία με 67.000 μαθητές και 2.350 δασκάλους, πολλοί από τους οποίους εργάστηκαν δωρεάν. Στη στατιστική της UNESCO για το 1957, το ποσοστό αναλφαβητισμού στην Ελλάδα ανερχόταν σε 25%, ενώ στην Τουρκία σε 68% και στη Γιουγκοσλαβία σε 27%.

Η μέση εκπαίδευση επίσης ξεκινάει με τη Βαυαρική αντιβασιλεία το 1836 και χωρίζεται σε δύο κύκλους: κατ’ αρχάς το τριετές “Ελληνικό σχολείο” κατ’ αντιστοιχία του Βαυαρικού “Latina” και κατόπιν, το τετραετές “Γυμνάσιο” το οποίο έχει ως στόχο την “… προπαρασκευήν των μαθητών που θέλουν να σπουδάσουν ανώτερες επιστήμες στα Πανεπιστήμια.” Οι δάσκαλοι των πρώτων καλούνται “Ελληνοδιδάσκαλοι” και των γυμνασίων “καθηγητές”. Όταν το Πανεπιστήμιο άρχισε να δίνει διπλώματα, διοριζόντουσαν στη μέση εκπαίδευση πτυχιούχοι της φιλολογίας και της φυσικομαθηματικής. Επειδή οι εκπαιδευτικοί διοριζόντουσαν, έπαιρναν μετάθεση ή απολυόντουσαν με αυθαίρετο τρόπο, το 1885 εκδόθηκε διάταγμα που όριζε ότι οι “λειτουργοί της μέσης εκπαίδευσης αναγνωρίζονται ως μόνιμοι”. Το διάταγμα αυτό ανακλήθηκε το 1886. Οι τύποι των σχολείων του 1836 βασικά παρέμειναν μέχρι την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1929. Το 1922 ιδρύθηκαν τα “Πρακτικά Λύκεια” πάνω στο πρότυπο της Βαρβακείου σχολής, η οποία λειτουργούσε με ιδιαίτερο πρόγραμμα από το 1886. Το Βαρβάκειο ιδρύθηκε το 1843 ως γυμνάσιο στο οποίο είχε συμπληρωθεί και Ελληνικόν σχολείο, αλλά το 1886 μεταρρυθμίστηκε σε πρακτικό λύκειο για να εκπληρώσει “ειδικόν εκπαιδευτικόν σκοπόν” που ήταν “η ανάπτυξις και μόρφωσις της διανοίας, τως εις αυτό φοιτούντων μαθητών, η ηθική αγωγή και ειδικώς η προπέδευσις προς αυτάρκη σπουδήν των θετικών επιστημών”. Το 1915 το Βαρβάκειο συνδέθηκε με το “Διδασκαλείο Μέσης Εκπαίδευσης” και αποτέλεσε το δεύτερο πρότυπο σχολείο της Ελλάδας.

Με την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1929 από τον Αλ. Δελμούζο, επί κυβερνήσεως Βενιζέλου, διαμορφώνονται δύο εξαετείς κύκλοι σπουδών. Στις μικρές κωμοπόλεις ιδρύονται διτάξια ημιγυμνάσια και κατώτερα επαγγελματικά σχολεία (γεωργικά, εμπορικά, βιομηχανικά, οικοκυρικά). Το 1930 ιδρύεται το Ανώτατον εκπαιδευτικόν συμβούλιον και στις 4 Ιουνίου 1930 ο Γ. Παπανδρέου, ως υπουργός παιδείας της κυβέρνησης Βενιζέλου, κλείνει δάνειο της Ελληνικής κυβέρνησης με σουηδική εταιρία για τις ανάγκες της παιδείας. Με το δάνειο αυτό, μέσα σε δύο χρόνια, 1930 έως 1932, ανεγέρθηκαν 145 διδακτήρια και αποπερατώθηκαν άλλα 1375. Έτσι προστέθηκαν 7376 αίθουσες διδασκαλίας για τις οποίες δαπανήθηκαν 1476 εκατομμύρια προπολεμικές δραχμές.

Η κυβέρνηση Μεταξά το 1937 τροποποιεί τους τύπους σχολείων της μεταρρύθμισης του Δελμούζου εισάγοντας το οκτατάξιο γυμνάσιο-λύκειο στο οποίο γράφονται οι μαθητές του Δημοτικού μετά την τετάρτη τάξη. Όσοι όμως δε θέλουν να συνεχίσουν στη μέση εκπαίδευση υποχρεώνονται να συνεχίσουν για άλλα δύο χρόνια στο δημοτικό ώστε να ολοκληρώσουν εξαετή υποχρεωτική στοιχειώδη εκπαίδευση. Τα έξι πρώτα χρόνια απετέλεσαν το εξατάξιο Γυμνάσιο και ακολουθεί το διτάξιο Λύκειο. Το 1944, με τον κατοχικό νόμο 1468 της 27-2-1944 επανέρχεται το εξατάξιο γυμνάσιο. Με την απελευθέρωση για τις χρονιές 1945 έως 1950, γράφονται στο Γυμνάσιο 138.000, 143.000, 165.000, 174.000 και 183.000 μαθητές αντίστοιχα, που αντιστοιχούσαν σε λιγότερους από 4.000 εκπαιδευτικούς. Έτσι, μετά από την έντονη κίνηση των συνδικαλιστικών οργανώσεων των εκπαιδευτικών λειτουργών, δημιουργήθηκαν και πάλι σοβαρές ανησυχίες και το 1951, κατόπιν πρωτοβουλίας του Γ. Παπανδρέου, εκδόθηκε ο νόμος 1823 που προέβλεπε τον διαχωρισμό της μέσης παιδείας σε τριετές Γυμνάσιο και τριετές Λύκειο, το οποίο διαχωριζόταν σε φιλολογοϊστορικο Λύκειο και φυσικομαθηματικό Λύκειο. Στο 1ο άρθρο αυτού του νόμου καθορίζεται ότι ο σκοπός της Μέσης εκπαίδευσης είναι “η διάπλασις χρηστών πολιτών εν τω πλαισίω των ιδεωδών του Ελληνοχριστιανικού πολιτισμού”, ο οποίος και αναγνωρίστηκε αυτούσιος στο σύνταγμα της 1ης Ιανουαρίου 1951 ότι είναι ο σκοπός της μέσης και στοιχειώδους εκπαίδευσης. Ο νόμος αυτός δεν εφαρμόστηκε από την επελθούσα κυβέρνηση Παπάγου και το 1959 η κυβέρνηση Καραμανλή διατηρεί ενιαίο το Γυμνάσιο, αλλά μετά την 3η τάξη οι απόφοιτοι παίρνουν απολυτήριο που τους δίνει το δικαίωμα να εγγραφούν στις μέσες επαγγελματικές σχολές. Επίσης, κατά τα τρία τελευταία έτη το Γυμνάσιο διαχωρίζεται σε κλασικό, πρακτικό και όχι μόνο. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, υλοποιήθηκε ο νόμος 1823 που προέβλεπε το σημερινό τριτάξιο γυμνάσιο και τριτάξιο λύκειο. Αργότερα, το Λύκειο διαχωρίστηκε σε τριτάξιο ενιαίο λύκειο (ΓΕΛ) για όσους μαθητές είχαν τη δυνατότητα να συνεχίσουν κανονικά την εκπαίδευσή τους και το τριτάξιο τεχνικό λύκειο (ΕΠΑΛ) για όσους δεν είχαν δυνατότητες να αντεπεξέλθουν στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση, μαθαίνοντας μέσω αυτού κάποια ειδίκευση. Σήμερα το Επαγγελματικό Λύκειο (ΕΠΑ.Λ.) προσφέρει εκτός από απολυτήριο, το οποίο είναι ισότιμο με του Γενικού Λυκείου, και Πτυχίο εξειδίκευσης βαθμού 3.

πηγή: wikipedia

Η “Sütterlin Schrift” πήρε το όνομά της από τον γραφίστα Ludwig Sütterlin, στον οποίο είχε ανατεθεί από το Πρωσσικό Υπουργείο Επιστημών, Τέχνης και Πολιτισμού (Preußisches Ministerium für Wissenschaft, Kunst und Volksbildung) το έργο της δημιουργίας μίας μοντέρνας καλλιγραφικής γραφής το 1911. Ο προτεινόμενος από αυτόν τρόπος αντικατέστησε τους παλαιότερους “συνεχόμενους καλλιγραφικούς” τρόπους γραφής, που αναπτύχθηκαν τον 16ο αιώνα ταυτόχρονα με την χρήση των “τεμαχισμένων γραμμάτων” που εμφανίστηκαν στα βιβλία (Fraktur). Ο όρος Sütterlin χρησιμοποιείται σήμερα συχνά στις αναφορές όλων των εναλλακτικών τρόπων γραφής των “παλαιών γερμανικών”, παρ’ όλο που αυτή η ειδική γραφή διδασκόταν σε όλα τα γερμανικά σχολεία από το 1915 έως το 1941.

pelican schreibübungsblatt deutsche schrift

Περισσότερα: https://en.wikipedia.org/wiki/S%C3%BCtterlin

Ο Κώστας Παπαηλιού επεξεργάστηκε με OCR το αντίγραφο της Ιστορίας της Γερμανικής Σχολής Αθηνών – μέχρι το τέλος του Παγκοσμίου Πολέμου του Wilhelm Barth, που μας έστειλε ο Παντελής Παντελούρης έτσι ώστε να μπορούμε να το διαβάσουμε πιο εύκολα. Το αρχικά σκαναρισμένο αντίγραφο του Παντελη Παντελούρη υπάρχει αποθηκευμένο σε άρθρο με παρόμοιο τίτλο.

Ο Παντελής Παντελούρης μας έστειλε ένα αντίγραφο της Ιστορίας της Γερμανικής Σχολής Αθηνών – μέχρι το τέλος του Παγκοσμίου Πολέμου του Wilhelm Barth που εκδόθηκε στην Αθήνα το 1937. Πρόκειται για μία εξαιρετικά σπάνια έκδοση που εντόπισε ο Παντελής ανάμεσα στα βιβλία του Πλάτωνα Παντελούρη, ετεροθαλούς αδελφού του και απόφοιτου του 1938. Ο Wilhelm Barth αφιερώνει την έκδοση αυτή στον Wilhelm Dörpfeld, ιδρυτή της Athener Deutschen Schule. Το έργο αυτό προφανώς αποτελεί την κύρια πηγή πληροφοριών του Jens Godber Hansen, όταν έγραψε την Ιστορία της Γερμανικής Σχολής (μέχρι το 1970), που εξέδωσε ο Σύλλογος Αποφοίτων τον Μάρτιο του 2017.

Ο Κώστας Παπαηλιού εντόπισε και αυτός με την σειρά του ένα αντίγραφο:

https://drive.google.com/file/d/1-efj5XjxQXA5OOxlbTiBcFWi7dlVl9Lx/view?usp=sharing

Ο χάρτης της περιοχής του σημερινού Κολωνακίου δείχνει την οδό Αγχεσμού (από το 1913 και μετά: Βουκουρεστίου) στην διασταύρωση της οποίας με την οδό Σκουφά (Σκουφά 35) ξεκίνησαν το 1897 τα πρώτα μαθήματα της νεοσύστατης τότε Γερμανικής Σχολής και ένα χρόνο μετά, επειδή ο χώρος ήταν μικρός η Σχολή μεταφέρθηκε στην οδό Ομήρου, λίγο πιό πάνω από την οδό Πανεπιστημίου, εκεί που τότε ήταν ο “Σύλλογος Φιλαδέλφεια” και σήμερα είναι το “Ινστιτούτο Γκαίτε”.

Στον χάρτη βλέπουμε τις οδούς Δημοκρίτου και Ηρακλείτου να ξεκινούν πιό ψηλά από ότι ξεκινούν η σημερινή Βουλή των Ελλήνων να αναφέρεται ως Βασιλικό Ανάκτορο.

Αγχεσμός ήταν η ονομασία της περιοχής μέχρι το 1832 και μετά άλλαξε όπως άλλαξαν ή χάθηκαν άλλες ονομασίες περιοχών. Ανδημοσιεύουμε το κείμενο της Κατερίνας Μαντά που δημοσίευσε στις 15 Μαΐου 2013 το περιοδικό “the K-magazine”:

Παλιές ονομασίες περιοχών της Αθήνας !‏

Από Κατερίνα Μαντά | 15 Μαΐου, 2013

Αλήθεια που μένετε στην Αθήνα; στο Βατραχονήσι; στον Βουρλοπόταμο; στον Δράκο; ή στις Αγελάδες;

Τι, δεν σας θυμίζουν τιποτα, δεν τις γνωρίζετε αυτές τις περιοχές; Κι όμως πρόκειται για την περιοχή του Ζαπείου, το Παγκράτι, την Αμφιθέα!

Ναι, οι περισσότερες περιοχές της Αθήνας, αλλά και προάστια πριν μερικές δεκαετίες είχαν κάποιες διαφορετικές ονομασίες, που έχουν απίστευτο ενδιαφέρον να μάθουμε!

-Αγά Βρύση : Η πλατεία Αγίου Παντελεήμονα

-Αγάμων (πλατεία) : Η πλατεία Αμερικής

-Αγελάδες : Σημείο του κήπου του Ζαππείου προς το τέρμα της οδού Ηρώδου του Αττικού.

-Αγιότρηση : Περιοχή στα Νέα Λιόσια

–Αγχεσμός : Μέχρι το 1832 ο Λυκαβηττός, μετά τα Τουρκοβούνια

-Αέρηδες : Τέρμα της Αιόλου

-Αλώνια : Πλατεία Θησείου

-Αμπατζήδικα : Τσαρουχάδικα, ονομασία της οδού Πανδρόσου στο Μοναστηράκι

-Αναφιώτικα : συνοικία της Αθήνας στη βορειανατολική πλευρά του βράχου της Ακρόπολης στα όρια της συνοικίας της Πλάκας

-Ασπροχώματα : νότια της Πέτρου Ράλλη, από την Αγία Αννα μέχρι τη Νίκαια

-Βαριές : Κάτω Κηφισιά

-Βατραχονήσι : τμήμα μεταξύ του Παναθηναϊκού Σταδίου και του Παγκρατίου

-Βοϊδολίβαδο : Περιοχή της φαληρικής παραλίας στο τέρμα της λεωφόρου Συγγρού

-Βουρλοπόταμος : Η Αμφιθέα

-Βοϊδοπνίχτης :Χείμαρρος που κατέβαινε από το Λυκαβηττό

-Βρωμολίμνη : Λίμνη Βουλιαγμένης

-Γούβα : Αθηναϊκή συνοικία που εκτείνεται από το Α” Νεκροταφείο ως την περιοχή της Δάφνης

-Δαρδανέλια : Τοπωνύμιο περιοχής του κέντρου της Αθήνας στη συμβολή των οδών Πανεπιστημίου, Βουκουρεστίου και Κριεζώτου

-Δεκοχτούρα : Ονομασία υψώματος απέναντι από το Γηροκομείο στη λεωφόρο Κηφισίας

-Δικηγορικά : περιοχή στη Γλυφάδα

-Δράκος : Το λιμάνι του Πειραιά

-Ελαιοτριβεία : Περιοχή στη συμβολή των λεωφόρων Κωνσταντινουπόλεως και Αθηνών και της οδού Σερρών

-Εφοριακά : οικισμός του Δ. Αλίμου

-Θεόσπιτα : Ονομασία της περιοχής της πειραϊκής χερσονήσου μεταξύ της Νέας Καλλίπολης και της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων

-Θων : Ονομασία της περιοχής του τέρματος των λεωφόρων Βασιλίσσης Σοφίας και Αλεξάνδρας, στους Αμπελοκήπους, όπου υπήρχε η έπαυλη του Θων, επιμελητή των ανακτόρων επί Γεωργίου Α”

-Καρβουνιάρικα : το βορειοδυτικό άκρο του λιμένος Πειραιώς

-Κατσικάδικα : Γύρω από την εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης στα Κάτω Πετράλωνα δηλ. η περιοχή μεταξύ της οδού Πειραιώς & της γραμμής του τρένου των ΗΣΑΠ

-Κατσιπόδη : Νέος Κόσμος

-Κερατόπυργος : Γειτονιά του Κερατσινίου

-Κλωναρίδη : περιοχή στα Κάτω Πατήσια

-Κουκουριάνοι : Περιοχή από τα Νέα Λιόσια μέχρι το Καματερό στους πρόποδες του Αιγάλεω

-Καράουσι: Τουρκική ονομασία της δυτικής πλευράς του Αρείου Πάγου

-Κόκκινα χώματα : Περιοχή στους Αμπελοκήπους

-Κουκουβάουνες : H Μεταμόρφωση

-Λαδοξύστης : Η Αγίας Άννης και η γύρω περιοχή, στα όρια του Αιγάλεω

-Λεβίδη : Η περιοχή της οδού Πατησίων, μεταξύ των οδών Κεφαλληνίας και Αγ. Μελετίου)

-Λυκότρυπα : Η Λυκόβρυση

-Μαγκουφάνα : Ανάμεσα Πεύκη και Μαρούσι

-Μουνιχία : Το Τουρκολίμανο

Από το βιβλίο του Κώστα Δημητριάδη “Παληές Γειτονιές” γίνεται μία αναφορά στις περιοχές του Λυκαβηττού, της Δεξαμενής και του Κολωνακίου. Η οδός αναφέρεται ως “Αγχέσμου” (τονίζεται στην παραλήγουσα) και επιβεβαιώνετια το γεγονός της αλλαγής της ονομασίας σε “Βουκουρεστίου” το 1913.

	Η οδός Πινδάρου, εκεί που σήμερα είναι τα σκαλάκια πάνω από την οδό Αναγνωστοπούλου. Στο βάθος μπροστά από το κτίριο όπου τελειώνει η Πινδάρου πρέπει να περνά η οδός Ακαδημίας.Η περιοχή χρησιμοποιείτο ως βοσκότοπος γύρω στο 1920. Η φωτογραφία είναι δανεισμένη από την εκπομπή: ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
Η οδός Ομήρου στην διαστύρωσή της με την Ακαδημίας, στην οποία διακρίνονται και οι γραμμές του τραμ. Στο βάθος φαίνεται ο Λυκαβηττός.	1900: Η οδός Λυκαβηττού στην διαστύρωσή της με την οδό Σκουφά, στην οποία διακρίνονται αρστερά το σημείο που σήμερα είναι το “Φίλιον” (πρώην “Dolce”), δεξιά το οικόπεδο όπου σήμερα βρίσκεται ο Άγιος Διονύσιος. η φωτογραφία είναι από το Παλιατζίδικο των Αναμνήσεων

Η Γερμανική Σχολή ξεκίνησε στα τέλη του 19ου αιώνα από το Κολωνάκι. Στην αρχή από την οδό Σκουφά 35 και λίγο μετά τον Ιανουάριο 1897 στην οδό Ομήρου, εκεί που ήταν ο Ελληνογερμανικός Σύλλογος “Φιλαδέλφεια” και σήμερα βρίσκεται το Ινστιτούτο Γκαίτε. Δυστυχώς οι φωτογραφίες του κτιρίου του Philadelphia, που έχουμε στην διάθεσή μας είναι υπό γωνίαν και από μακριά. Το κτίριο γκρεμίστηκε το 1952 για να δώσει τη θέση του στο σημερινό κτίριο του Γκαίτε.

Στο τεύχος του “montags” της 4ης Απριλίου 2016 κάναμε αναφορά ένα δημοσίευμα από το τεύχος του Journal of Olympic History, που μας έστειλε ο Volker Kluge, στο οποίο υπάρχει μία φωτογραφία βγαλμένη “στη Γερμανική Σχολή”. Ποιά Γερμανική Σχολή; της Ομήρου, δηλαδή του “Συλλόγου Φιλαδέλφεια”;

Στην προσπάθειά μας να εντοπίσουμε μία φωτογραφία της εποχής του τέλους του 19ου αιώνα, ήρθε η απρόσμενη βοήθεια της Ειρήνης Λούβρου, ιδιοκτήτριας των εκδόσεων “Ολκός”, η οποία θυμήθηκε ότι το 2007 είχε εκδώσει το βιβλίο του Hubert Pernot: “Εξερευνώντας την Ελλάδα – Φωτογραφίες 1898-1913”, όπου φιλοξενείται μία φωτογραφία από την οδό Ομήρου των τελών του 19ου αιώνα.

Στις δύο φωτογραφίες, τραβηγμένες από την οδό Πανεπιστημίου κοιτώντας την Ομήρου προς τον Λυκαβηττό, φαίνεται αριστερά η Καθολική Εκκλησία του Αγίου Διονυσίου με τις καμάρες και δεξιά πιό πίσω (τρίτο) το Ινστιτούτου Γκαίτε στη σημερινή (κάτω) φωτογραφία αλλά και στην επάνω, ξεχωρίζοντας ελαφρά επειδή είναι λευκό, όπου βέβαια μιλάμε για τον Σύλλογο Φιλαδέλφεια. Ακριβώς απέναντί τους (αριστερά στη φωτογραφία) υπάρχει ένα νεοκλασσικό κτίριο με τρία παράθυρα απείραχτο από το χρόνο, το οποίο ανήκει στην Καθολική Εκκλησία.

Στη σημερινή φαίνεται δεξιά το κτίριο της Αρχαιολογικής Εταιρείας. Στην παλαιά έχουμε το παιλαιό κτίριο της Αρχαιολογικής Εταιρείας, που κατεδαφίστηκε και αντικαταστάθηκε από το νεότερο, και λίγο πιό πίσω μία άλλη που έδωσε τη θέση της στο πολυώροφο γκαράζ της Ομήρου.

Ευχαριστώντας ιδιαίτερα την Ειρήνη Λούβρου για την βοήθεια και την άδεια της δημοσίευσης, δίνουμε τα link τόσο του βιβλίου όσο και των εκδόσεων Ολκός

“Εξερευνώντας την Ελλάδα” – Hubert Pernot

Εκδόσεις Ολκός

Στη συνέχεια όλων των προσπαθειών για υλικό βρέθηκε άλλη μία αεροφωτογραφία, σπάνια και αυτή από το 1931, σαν από google maps, όπου διακρίνεται η η Καθολική Εκκλησία του Αγίου Διονυσίου και απέναντί της ξεκαθαρίζεται απόλυτα η εικόνα. Στην γωνία δεξιά το παλαιό κτίριο της Αρχαιολογικής Εταιρείας, αμέσως μετά το κενό (κήπος?), ακολουθεί το κτίριο που έγινε γκαράζ και μετά αυτό του “Φιλαδέλφεια”, που είναι πιό χαμηλό.

Επίσης, μία ενδιαφέρουσα αναφορά γιά τον Καθολικό Ναό που κτίστηκε μεταξύ 1853 και 1891 ευρίσκεται στο site του έργου «ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ» στην ενότητα “Αρχείο Νεοτέρων Μνημείων”

(https://archaeologia.eie.gr/archaeologia/gr/arxeio.aspx)

https://archaeologia.eie.gr/archaeologia/gr/arxeio_more.aspx?id=181

Ο Κώστας Παπαηλιού εντόπισε ένα μοναδικό ντοκουμέντο του 1929 και μας το έστειλε με την παρακάτω σημείωση:

Επισυνάπτω ένα νέο εύρημα, το άρθρο του γνωστού ελληνιστή Prof. Dr. Erich Ziebarth, ιδρυτικού εκδότη του έγκυρου περιοδικού Hellenika, το οποίο έχει επιβιώσει μέχρι σήμερα, από το 1ο τεύχος του περιοδικού το 1929. με τίτλο “Das Deutschtum in Griechenland”, όπου υπάρχει μια πολύ ενδιαφέρουσα αναφορά για τη Γερμανική.

Η Ursula Schmidt, επί 35 χρόνια γραμματέας των διευθυντών της Σχολής, μας είχε εμπιστευτεί σε ανύποπτο χρόνο ένα φωτοτυπημένο, αλλά δυσανάγνωστο, αντίγραφο του βιβλίου του Ιωάννου Καιροφύλα “Έλληνες στη Γερμανία”, εξαντλημένο και εκτός κυκλοφορίας για πολλά χρόνια. Για πολύ καιρό το αναζητούσαμε σε παλαιοβιβλιοπωλεία και τελικά αυτές τις ημέρες το εντοπίσαμε, το διαβάσαμε και αποφασίσαμε με την Λίζα Γεωμπρέ να κάνουμε μία αναφορά σε αυτό και όταν οι συνθήκες μας το επιτρέψουν, να κάνουμε και μία παρουσίαση στην Βιβλιοθήκη.

Πρόκειται για μία έκδοση 60 σελίδων του 1966 και καταγράφει την ιστορία των Ελλήνων στην Γερμανία, που όπως αναφέρει ο συγγραφέας, αρχίζει από την πτώση του Βυζαντίου και γίνεται πιό πλούσια και πιό λαμπρή από το 1700 και βεβαίως είναι άγνωστη στο πλατύ κοινό.

Τα κεφάλαια διατρέχουν τους Έλληνες στις διάφορες πόλεις της Γερμανίας (Λειψία, Μόναχο, Βαμβέργη, Βερολίνο, Δρέσδη, Κολωνία, Αμβούργο, Φραγκφούρτη) αναφέροντας ονόματα Ελλήνων που διέπρεψαν. Γίνεται μάλιστα αναφορά στους Μακεδόνες, που είχαν το προβάδισμα στην μετανάστευση, επειδή η απόσταση δεν ήταν μεγάλη, και ειδικότερα στην οικογένεια Καραγιάννη από την Κοζάνη,και μερικοί ισχυρίζονται ότι φημισμένος Χέρμπερτ Φον Κάραγιαν είναι γόνος της παληάς εκείνης οικογένειας.

Δείτε τον πρόλογο του βιβλίου:

Στο κεφάλαιο “Έλληνες στην Κολωνία” γίνεται αναφορά σε κάποια πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία:

Σε ένα άλλο σημείο, στο κεφάλαιο “Ομογενείς στο Βερολίνο” γ’ινεται αναφορά στην κοινότητα της πόλης με σπουδαίους Έλληνες καθηγητές, αλλά και στον Κωνσταντίνο Τσαλδάρη, μετ’επειτα πρωθυπουργό και αρχηγό του Λαϊκού Κόμματος. Ανάμεσα στα ονόματα των καθηγητών διαβάζουμε και αυρό του Ιωάννη Καλιτσουνάκη, ο οποίος όμως αναγράφεται λανθασμένα με δύο “λ”. Όπως μας διευκρίνισε ο Νίκος Καλιτσουνάκης, απόφοιτος του 1986, πρόκειται για τον παππού του, με σπουδαία ακαδημαϊκή πορεία, φίλο τουΚωνσταντίνου Καραθεοδωρή. Ο Ιωάννης Καλιτσουνάκηςιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Κρητικών Σπουδών το 1938 και πρόεδρος του Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσός το 1961διάβασε μάλιστα το 1950 τον επικήδειο στην κηδεία του διάσημου φίλου του. Ο Νίκος Καλιτσουνάκης, μάλιστα, μας υποσχέθηκε και ένα κείμενο με αναφορά τόσο στον Ιωάννη, όσο και στον Δημήτριο Καλιτσουνάκη, αδελφό του Ιωάννη, που διετέλεσε καθηγητής στην ΑΣΟΕΕ.

Στο κεφάλαιο “Αποικία στην Βαμβέργη” γίνεται περιγραφή της επιστροφής του Όθωνα και της Αμαλίας στο Μόναχο:

και τέλος κεφάλαιο “Ιστορική η παροικία του Μονάχου” γίνεται ειδική αναφορά στον ποιητή Αριστοτέλη Βαλαωρίτη:

Ο Κώστας Παπαηλιού εντόπισε ένα άρθρο στην Griechenland Zeitung για τα γερμανικά βιβλιοπωλεία στην Ελλάδα. Η Griechenland Zeitung, που κάνει σπουδαία δουλειά στην Ελλάδα αγκαλιάζοντας και αυτή με τον τρόπο της την Ελληνο-Γερμανική κοινότητα είχε εκδόσει το 2018 το βιβλίο “Deutsche Spuren in Griechenland” στο οποίο υπάρχει το αφιέρωμα για τα γερμανικά βιβλιοπωλεία, ανάμεσα στα οποία θα εντοπίσετε και το όνομα του Κώστα Ελευθερουδάκη.

Δείτε το άρθρο…

Στο Σύνταγμα, την αρχή της οδού Ερμού άνοιξε στα μέσα του 19ου αιώνα (1858) ο Karl Wilberg ένα γερμανικό βιβλιοπωλείο, που σε λίγα χρόνια εξελίχθηκε σε ένα από τα σημαντικότερα βιβλιοπωλεία της Αθήνας. Μετά τον θάνατο του Wilberg το 1882 το βιβλιοπωλέιο πέρασε στα χέρια του Wilhelm Barth και του Karl Beck και στην συνέχεια, το 1910, στον  Κωνσταντίνο Ελευθερουδάκη έναντι του ποσού των 25.000 δραχμών.

Να προσθέσουμε ότι ο Wilhelm Barth εξέδωσε το 1937 το βιβλίο του: “Geschichte der Deutschen Schule in Athen“, στην οποία βασίστηκε ο Jens Godber Hansen και με την σειρά του εξέδωσε το 1970 το βιβλίο: “Το Γυμνάσιο Dörpfeld στην Αθήνα / Das Dörpfeld-Gymnasium in Athen”.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στις 8.8.2018 στην Griechenland Zeitung και σαν επιδόρπιο προσθέτουμε ένα αφιέρωμα στην Οικογένεια Ελευθερουδάκη, που δημιούργησε έναν πραγματικό ναό του βιβλίου. «Έλαμπε ολόκληρο, γινόταν ένας κόσμος πέρα από τον κόσμο», όπως έγραψε κάποτε ο Αγγελος Τερζάκης για το μεγαλύτερο βιβλιοπωλείο της Αθήνας.

(περισσότερα…)

(περισσότερα…)

Ο Dr. Thomas Greve, αντιπρόεδρος του Συμβουλίου της Γερμανικής Σχολής, αλλά και απόφοιτος, εντόπισε μία εργασία του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης που περιέχει υλικό της περιόδου του Πολέμου σε γερμανικά και ελληνικά έντυπα με πολλές αναφορές στην Γερμανική Σχολή, ειδικά το 1935 και 1937. Η εργασία έχει τίτλο „Deutschgriechische Beziehungen in der deutschsprachigen und der griechischen Presse” και έχει εκπονηθεί από ομάδα φοιτητών υπό την καθοδήγηση της Αικατερίνης Ζάχου, καθηγήτριας στο Τμήμα Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ.

Με αφορμή την δημοσίευση του άρθρου της Griechenland Zeitung για το “Διεθνές Βιβλιοπωλείον Κ.Μπεκ” έστειλε ο Κώστας Παπαηλιού τον πρόλογο που ο ίδιος είχε επιμεληθεί και δημοσιεύσει στον τόμο:  “Γουλιέλμος Μπαρτ – Μαξ Κέριχ-Κορν, Η Eποχή των Φιλελλήνων” και κυκλοφόρησε από τις ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΚ∆ΟΣΕΙΣ ΠΑΡΙΣΙΑΝΟΥ Α.Ε. και περιέχει:

– τον φιλελληνισμό από τα μέσα του 18ου αιώνα μέχρι τη δολοφονία του Καποδίστρια στις 9 Οκτωβρίου του 1831

– αναλυτικό ονομαστικό κατάλογο των Ευρωπαίων και Αμερικανών φιλελλήνων,

και πολλά άλλα, και αντιγράφουμε από την “Εισαγωγή” του Κώστα Παπαηλιού:

Το πρώτο γερμανικό βιβλιοπωλείο στην Αθήνα ιδρύθηκε από τον Βενέδικτο Ριτς (Benedikt Ritz). Από τις εκδόσεις του ιδίου κυκλοφόρησε και το πρώτο γερμανικό βιβλίο στην Αθήνα, συγγραφέας του οποίου ήταν ο Φρειδερίκος Ούνγκερ (Friedrich Unger), ο ζαχαροπλάστης του βασιλιά Όθωνα. Τίτλος του ήταν «Η ζαχαροπλαστική της Ανατολής» («Conditorei des Orients»), τυπώθηκε δε στη Λειψία το 1838 από τον οίκο G.P. Melzer.

Αυτό το καλαίσθητο βιβλίο με την πλούσια εικονογράφηση είναι σήμερα εξαιρετικά σπάνιο και, αν ποτέ εντοπιστεί σε δημοπρασία, πανάκριβο. Ο Ριτς, που διατηρούσε και υποκατάστημα της επιχείρησής του στο Ναύπλιο, κυκλοφόρησε το 1834 μαζί με τον Γκ. Zακέ (G. Jaquet) από το Μόναχο τον πρώτο χάρτη της Αθήνας, τον οποίο είχαν σχεδιάσει οι γνωστοί αρχιτέκτονες Σάουμπερτ (Schaubert) και Κλεάνθης, αμφότεροι μαθητές του Σίνκελ (Schinkel). Ο Ριτς παντρεύτηκε το 1837 στην Αθήνα τη Μαρία Φέχτελ (Maria Föchtel). (περισσότερα…)

Ο Κώστας Παπαηλιού εντόπισε το βιογραφικό του Wilhelm Barth γραμμένο απο τον Curt Rösner, αναφέροντας:

Ο Barth ήταν στενά συνδεδεμένος με τη Γερμανική Σχολή, αφού όπως γράφει στην τελευταία σελίδα του βιβλίου του, διετέλεσε επί είκοσι συναπτά έτη ο πρώτος της γραμματέας της. Ήταν ένας εξαιρετικά ενδιαφέρον άνθρωπος και ήταν επίσης, όπως αναφέρεται στο βιογραφικό του, προσωπικός φίλος του Dörpfeld. Ο Wilhelm Barth απεβίωσε στις 26 Φεβρουαρίου 1940 στο Νέο Φάληρο.

Dr. phil. Wilhellll Maria Barth wurde am 9. April 1856 in Meschede (Westfalen) geboren; schon Anfang der achtziger Jahre kam er nach Athen, wo er als gelernter Buchhändler tätig war. Später wurde er Mitinhaber der angesehenen deutschen und internationalen Buchhandlung Beck & Barth. Nach der Auflösung der Firma (1909) trat Barth in die ebenfalls seit Jahren bestehende deutsche und internationale Buchhandlung Konstantin Eleftheroudakis als Teilhaber unter der Firma Eleftheroudakis und Barth ein, der er bis zu seinem Tode angehörte. Die Firma Barth & v. Hirst mit Barth als Teilhaber von 1896-1900 brachte u. a. das erste griechische Lexikon heraus, zu dessen deutschen Mitarbeitern auch Barth zählte.

Er war über ein Menschenalter das angesehenste Mitglied der Athener deutschen Kolonie. Kurz nach seiner Niederlassung in Athen besuchte er die dortige Kapodistria-Universitär, studierte sowohl die neu- als auch die altgriechische Sprache und erwarb sich den Titel eines Doktors der Philosophie. Während seiner langen Tätigkeit verfasste er viele Broschüren und zahlreiche Aufsätze in Neugriechisch, hauptsächlich Themen aus der neugriechischen Philologie, Archäologie und Literatur behandelnd, gab auch einen Matoula Sprachführer in Neugriechisch heraus, der von 1913-1942 neun Auflagen erlebte. Ebenfalls entstanden viele kulturelle Werke in beiden Sprachen; im Kommissionsverlage seiner Buchhandlung erschienen die »Athener Mitteilungen des Deutschen Archäologischen Instituts«. Barth ging ganz in seinem Beruf als Mittler deutschen Kulturgutes in Griechenland auf und war in allen kulturellen Dingen ein zuverlässiger Berater für Deutsche und Griechen.

Seine Liebe zu Hellas und zu seiner Heimat äußerte sich in seinem Bestreben, beiden Völkern zu dienen. So reizte ihn ganz besonders die Geschichte der Deutschen in Griechenland; vor allem aber pflegte er das Wissen um die deutschen Philhellenen, die zu den Freiheitskriegen Griechenlands in Scharen nach dem klassischen Lande gepilgert waren und von denen viele ihr Leben für Griechenlands Freiheit hingegeben hatten. In mehreren Zettelkästen hielt er die Namen aller Deutschen fest, die jemals mit Griechenland in Berührung gekommen waren. Diese mühsam und sorgfältig zusammengebrachte Sammlung bot ihm die Grundlage für sein vierhändiges Werk: “Deutsches Leben und Wirken in Griechenland”. Abschriften davon sandte er an das Auswärtige Amt in Berlin und an das Deutsche Auslands-Institut (jetzt: Institut für Auslandsbeziehungen) in Stuttgart. Beide Stellen erkannten den einmaligen Wert dieser Aufzeichnungen für die Geschichte der Deutschen in Hellas und beabsichtigten, das Werk herauszugeben, was leider durch den Krieg nicht durchgeführt werden konnte. Es besteht noch eine in der Athener Druckerei Meissner und Karagaduris erschienene, von Barth verfasste Geschichte der 1837 gegründeten Deutschen Gesellschaft »Philadelphia« in Athen, die eine der ältesten deutschen Vereine im Auslande und in Athen selbst die älteste ist.

Dr. Barth lebte mit seiner Frau Lucia in kinderloser, glücklicher Ehe. Es stellte ein Bild vollkommener Harmonie dar, wenn man diesem, inzwischen gealterten Ehepaar Arm in Arm in den Straßen Athens auf einem Spaziergang begegnete oder wenn es zur römisch katholischen Kirche Hagios Dyonisios in der Universitätsstraße pilgerte. Sie bewohnten in der Mavromichalisstraße eine gemütliche Wohnung, die zum Treffpunkt vieler deutscher Griechenlandfreunde wurde. Zum engsten Freundeskreise gehörte auch der weltbekannte – übrigens im gleichen Jahre wie Barth verstorbene – Archäologe Professor Wilhelm Dörpfeld, Ehren-doktor vieler deutscher und ausländischer Universitäten. Es war ein besonderer Genuss, den beiden alten Herren zuzuhören, wenn sie in ihren vielen Gesprächsthemen über Griechenland diskutierten und ihre Auffassungen zur Vergangenheit wie auch zum heutigen Griechenland äußerten.

Ich hatte das Glück, jahrelang im Hause Barth zu wohnen und auch täglich beruflich mit ihm beisammen zu sein. Sein Schaffen wurde durch einen deutschen Ehrensold belohnt, den er auf Empfehlung des damaligen deutschen Gesandten in Athen: Dr. Ernst Eisenlohr erhielt.

Zur Abstammung von Wilhelm und Lucia Barth: Seine Eltern waren der Stabsarzt Dr. Matthias Josef Hubert Barth (* 15.5. 1808 Heinsberg/Rheinland) und Maria Franziska Wilhelmine Josefa geborene Barth (* 24.5.1821 Düsseldorf; gest. 9.6.1842 Düsseldorf). Lucia Barth war die Tochter des österreichischen Hauptmanns I. Klasse Eugen Pedrazzi, der um 1860 an der II. Artillerie-Akademie in Weißkirchen (Mähren) die französischen Lehrgänge leitete.

Curt Rösner

Ehrenbürger von Delphi und Messolonghi, Inhaber der Goldenen Medaille von Athen und Messolonghi

Η Katharina Brandt, ερευνήτρια του DAI, έδωσε την Πέμπτη 8.5.2025 μία διάλεξη στο Philadelphia Haus στο πλαίσιο των Stammtische με τίτλο “Auf Spurensuche: Philadelphia im Archiv des DAI Athen”, όπου έκανε μία σημαντική αναφορά σε καθηγητές της Γερμανικής Σχολής των ετών 1907-1909, πριν δηλαδή από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Όπως προέκυψε από την εξαιρετική παρουσίαση, η σχέση μεταξύ της Γερμανικής Σχολής Αθηνών και του Philadelphia ήταν ιδιαίτερα στενή κυρίως λόγω των οικογενειών που μετείχαν ως μέλη στον Σύλλογο Philadelphia με τα παιδιά τους να φοιτούν στην Γερμανική, όπως ήταν φυσικό.

Με τρία σπουδαία ευρήματα: μια αποκρυπτογράφηση της γνωστής φωτογραφίας από την εκδρομή στο Στροφίλι το 1905, με μία πρόσκληση σε Αποκριάτικο Χορό το 1909 και με μία φωτογραφία από το εσωτερικό του Philadelphia, όπου αναγνωρίζονται ορισμένα πρόσωπα σε φωτογραφίες κρεμασμένες στους τοίχους.

Τρείς καθηγητές στην φωτογραφία στο Στροφίλι του 1905

Η Katharina Brandt εντόπισε τρεις καθηγητές στην γνωστή φωτογραφία από την εκδρομή στο Στροφίλι: W.Eintz (1905-1908), Otto Woltmann (Volksschule?), Otto Lotthammer (που διαδέχθηκε τον Hans Alps, Rektor der Deutschen Volksschule 1901-1907, που φαίνεται εκτός της φωτογραφίας δεξιά). (περισσότερα…)

Ο Κώστας Παπαηλιού εντόπισε και μας έστειλε μία πολύ ενδιαφέρουσα δημοσίευση της Alexandra Kankeleit, συνεργάτιδας του DAI, που αυτήν την περίοδο είναι στο Βερολίνο. Παραθέτουμε το βιογραφικό της και ακολουθεί το link της δημοσίευσής της με ιδιαίτερες ιστορικές αναφορές στη Γερμανική.

Η Αλεξάνδρα Κάνκελαϊτ σπούδασε κλασική αρχαιολογία, ιστορία της τέχνης και ιστορία στη Φρανκφούρτη/ Μάιν και στη Βόννη. Από τη δεκαετία του 1990 προσφέρει τις υπηρεσίες της, με την ιδιότητα της project manager, σε ποικίλα πεδία και τομείς, όπως μουσεία, ανασκαφές και επιφανειακές έρευνες, επιμέλεια κειμένων, e-business και τουρισμό. Ως Γερμανοελληνίδα ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για την ιστορία και τον πολιτισμό της Ελλάδας. Στα ερευνητικά της ενδιαφέροντα ανήκουν μεταξύ άλλων τα ρωμαϊκά μωσαϊκά στην Ελλάδα, οι τεχνικές δισδιάστατης αναπαράστασης στην πρώιμη ελληνική τέχνη καθώς και οι δραστηριότητες Γερμανών αρχαιολόγων στην Ελλάδα κατά την ναζιστική περίοδο (1933-1945).

Δείτε την δημοσίευση…

Από την Alexandra Kankeleit λάβαμε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον άρθρο για τις δραστηριότητες των Γερμανών Αρχαιολόγων την περίοδο 1874-1933. Να επισημάνουμε ότι περιλαμβάνεται και ένα κεφάλιο από την Ήρα Καλλιαμπέτσου σχετικά με το νομικό σκέλος που διέπει τις αρχαιότητες, και ένα κεφάλαιο της Αλεξάνδρας Κάνκελαιτ για το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο και την Γερμανική Σχολή Αθηνών.Δείτε το άρθρο…

In October 1944 the German Wehrmacht troops withdrew from Greece. They left behind a country characterised by destruction, chaos and famine.

The results of the three-and-a-half year occupation were devastating:

– The loss of 10% of the population.

– Mass executions, including the murder of over 130,000 civilians, including women, children and the elderly.

– The seizure of food and fuel, leading to over 300,000 deaths from hunger and cold.

– The murder of 90% of the Jewish population (Sephardis and Romaniotes), with over 60,000 deaths.

– The destruction of over 100 localities.

– Forced loans of 476 million Reichsmark, (approximately 11 billion euros in today’s money), money which was never paid back.

Through their research, the historians Hagen Fleischer and Mark Mazower have shown how the country was systematically plundered and terrorised during its occupation.

The goal was the total subjugation of the Greek population.

In Germany these events are still relatively unknown. Only recently have the massacres carried out throughout Greece become a subject of discussion.

https://www.kankeleit.de/pdfs/occupation_greece.pdf

Ένα εξαιρετικά σπάνιο βιβλίο του Ροδόλφου Γουλιέλμου Φιξ, που κυκλοφόρησε το 1998 με τίτλο:

Ιστορία της Οικογένειας Φιξ (Fix) του Ηρακλείου – από την εποχή του Όθωνα έως και σήμερα

αποτυπώνει αναλυτικά όλη την ιστορία της οικογένειας ξεκινώντας από την πρώτη επαφή, την εξοικείωση των Ελλήνων με το ζύθο την περίοδο 1928 – 1860 και καλύπτοντας όλη την περίοδο έως το 1950. Στα κεφάλαια του “βιβλίου” (πρόκειται για “δεμένες” σελίδες) αναφέρονται ονόματα, που συναντάμε στα μαθητολόγια της Αραχώβης,  όπως αυτό της Υακίνθης Φιξ:

Ιωάννης Καρ. Φίξ (8 Οκτωβρίου 1893 – 8 Αυγούστου 1943)

Σπούδασε χημικός και στην συνέχεια εισήλθε στην επιχείρηση του πατέρα του Καρόλου Ιωαν. Φίξ , παραγωγή και διάθεση ζύθου και πάγου. Παντρεύτηκε την Μαριάνθη το γένος Γεωργίου Αριστ. Μουστάκα τραπεζίτη με καταγωγή από την Άνδρο, εκ των συνιδρυτών της Κεντρικής Τράπεζας της Ελλάδος και της Ασφαλιστικής Εταρείας “Κυκλαδική”, με την οποία απέκτησαν τρία τέκνα, τον Κάρολο (γεν.1927), την Υακίνθη (γεν. 1930) και τον Γεώργιο (γεν. 1933).

Ακόμη αναφέρεται η οικογένεια Μάμου, μέλη της οποίας περιλαμβάνονται επίσης στα μαθητολόγια (Χριστίνα, γεν. 1925, Όλγα, γεν. 1927).

Είναι πιθανόν και άλλα μέλη της οικογένειας Φιξ να κάθισαν στα θρανία της Αραχώβης αλλά δεδομένου ότι τα μαθητολόγια έως το 1925 έχουν χαθεί και σε ότι αφορά την επόμενη περίοδο από το 1926 έως το 1944 έχουν χαθεί πολλά τεύχη κυρίως των γερμανικών τμημάτων. (περισσότερα…)